ตลอดหลายพันปีมานี้ มีผู้คนทำสักการกริยาบนฝั่งแม่น้ำคงคาของพาราณสีอย่างต่อเนื่อง เมืองโบราณแห่งนี้มีความสำคัญทางจิตวิญญาณต่อชาวฮินดูเป็นอย่างมาก เนื่องจากตำนานได้กล่าวไว้ว่าพระศิวะและพระนางปารวตีประทับยืนอยู่ ณ ที่นี้เมื่อกาลเวลาอุบัติขึ้น และเป็นวัดวา บูชาสถาน ตลอดจนพิธีกรรมที่พบเห็นได้ตลอดบนฝั่งน้ำด้านตะวันตกเหล่านี้เอง ที่ทำให้พาราณสีเป็นเมืองที่น่าตื่นตาและเปี่ยมไปด้วยศรัทธาอย่างมากล้น
เพื่อทำความเข้าใจถึงความสำคัญของแม่น้ำที่มีต่อชาวฮินดู คุณควรลงเรือล่องเลียบไปตามริมฝั่ง ชมท่าน้ำที่ทอดลงสู่แม่น้ำแห่งต่างๆ ซึ่งเป็นบันไดหินสูงยาวทอดเชื่อมตรอกซอกซอยของเมืองลงสู่สายน้ำ ไม่ว่าเมื่อใด คุณก็จะเห็นผู้คนภาวนา อาบชำระร่างกาย และซักเสื้อผ้าอยู่เสมอ งานแต่งงาน งานศพ และงานเผา ก็เกิดขึ้นริมสองฝั่งน้ำนี้ด้วยเช่นกัน
ยามค่ำตะวันคล้อย บ่ายหน้าสู่ท่าน้ำ Dasaswamedh เพื่อชมพิธีกรรมยามค่ำคืนที่ดวงไฟนับพันจะไหลเรื่อยไปตามลำน้ำ ท่าน้ำอยู่ใกล้กับวัด Kasha Vishwanath ซึ่งสร้างมาตั้งแต่คริสต์ศตวรรษที่ 18 และใกล้กับหอดูดาวชันตรมันตระ (Jantar Mantar Observatory) ชมแหล่งวิทยาการทางวิทยาศาสตร์สมัยคริสต์ศตวรรษที่ 18 และเครื่องมือที่เคยใช้บันทึกการเคลื่อนไหวของดวงดาว ตั้งอยู่บนหลังคาของพระราชวัง Man Mahal
ไม่ว่าจะหันไปทางใด พาราณสีก็มีวัดอยู่แทบทุกหนแห่ง ตามธรรมเนียมปฏิบัติแล้ว ศาสนิกชนนอกศาสนาฮินดูไม่สามารถเข้าไปในเขตวัดฮินดูได้ ถึงกระนั้น คุณก็ยังสามารถชมความงามทางสถาปัตยกรรมของสักการสถานบางแห่งได้อยู่ เช่นที่วัดหินอ่อนสีขาว Tulsi Manas นั้นเปิดต้อนรับทุกคน ให้ย่างก้าวเข้าสู่ภายในเพื่อชมจิตรกรรมฝาผนังตามคติฮินดู
แม้ศาสนาฮินดูจะเป็นใหญ่ในอินเดีย พาราณสีก็เป็นสถานที่ศักดิ์สิทธิ์ที่สำคัญยิ่งต่อชาวพุทธด้วยเช่นกัน มุ่งหน้าไปยังหมู่บ้านเล็กๆ นอกเมืองที่ชื่อว่าสารนาถ ที่ซึ่งพระพุทธองค์ทรงแสดงปฐมเทศนาเรื่องอริยสัจ 4 แก่ปัญจวัคคีย์ ชมสิ่งก่อสร้างโบราณ ดังเช่นธรรมเมกขสถูป (Dhamekh Stupa) ซึ่งสร้างขึ้นเมื่อคริสต์ศตวรรษที่ 5
เนื่องจากเป็นเมืองสำคัญทางศาสนาของชาวอินเดีย พาราณสีจึงมีระบบการคมนาคมที่ดี เชื่อมต่อกับเมืองต่างๆ ของประเทศทั้งทางถนน ทางรถไฟ และทางอากาศ สนามบินนานาชาติ Lal Bahadur Shastri เป็นสนามบินนานาชาติที่ใกล้ที่สุดด้วยระยะทาง 18 กิโลเมตร
การมาเห็นอารามและพิธีกรรมริมฝั่งน้ำด้วยตนเองเท่านั้น จะทำให้คุณซาบซึ้งว่าทำไมพาราณสีถึงมีความสำคัญยิ่งยวดต่อชาวอินเดีย
