เมื่อคุณออกมาจาก ย่านโคมแดงหรือไชน่าทาวน์ทางฝั่งตะวันออกของจัตุรัสแดม คุณจะเห็นอนุสรณ์สถานขนาดใหญ่ อนุสรณ์สถานที่มีหลายด้านนั้นสร้างขึ้นเมื่อปี 1956 โดยควีน จูเลียน่าของเนเธอร์แลนด์ เพื่ออุทิศให้กับผู้ที่เสียชีวิตในสงครามโลกครั้งที่ 2
เสาหลักของอนุสรณ์สถานประกอบด้วยรูปปั้นสื่ออารมณ์ของสมาชิกกลุ่มต่อต้านชาวดัตช์ ชนชั้นแรงงาน และปัญญาชน เมื่อเข้าไปดูที่ผนังของอนุสรณ์สถานใกล้ๆ คุณจะเห็นโถ 12 อันซึ่งบรรจุดินจากสนามรบ ดินที่ใช้ฝังร่างของผู้เสียชีวิตในสงครามและอินโดนีเซีย (แต่ก่อนคือ หมู่เกาะอินเดียตะวันออกของเนเธอร์แลนด์) สิงโต ซึ่งเป็นสัญลักษณ์ประจำประเทศเนเธอร์แลนด์มีให้เห็นทุกที่ ตั้งแต่ธงไปจนถึงโลโก้ธนาคาร อยู่ขนาบกับผนัง
หากคุณไปเที่ยวเนเธอร์แลนด์ในเดือนพฤษภาคม คุณควรไปที่จัตุรัสแดมเพื่อเข้าร่วมวันรำลึกในวันที่ 4 พฤษภาคม โดยพระมหากษัตริย์จะเสด็จมาวางพวงมาลาที่อนุสรณ์สถานแห่งนี้ วันนี้ไม่ใช่เพียงการรำลึกถึงผู้ที่เสียชีวิตระหว่างสงครามโลกครั้งที่ 2 เท่านั้น แต่ยังรำลึกถึงผู้ที่เสียชีวิตในเหตุการณ์ความขัดแย้งอื่นๆ ในประเทศและผู้ที่ปฏิบัติภารกิจการรักษาสันติภาพ วันประกาศอิสรภาพ ซึ่งเป็นวันถัดมา แสดงถึงการสิ้นสุดการยึดครองของนาซีในเนเธอร์แลนด์
ในช่วงปี 1970 สัญลักษณ์แห่งเสรีภาพและอิสรภาพ กลายเป็นแหล่งชุมนุมของชาวฮิปปี้ที่เข้ามาครอบครองและหลับนอนใต้อนุสรณ์สถานขนาดใหญ่นี้ ซึ่งคำว่า “Damslapen” (ผู้ที่นอนในแดม) ก็มีที่มาจากผู้บุรุกเหล่านี้ ซึ่งต่อมาทางการได้เข้ามาไล่กลุ่มคนเหล่านี้ออกไป มีผู้บันทึกประวัติศาสตร์ที่พลิกผันเล็กน้อยของจัตุรัสแดมนี้ไว้ในภาพยนตร์เรื่อง Puppet on a Chain ปี 1971 ซึ่งตัวละครได้เดินผ่านท่ามกลางเหล่าฮิปปี้ ลองเช่าหนังมาดูก่อนที่คุณจะเที่ยวที่อัมสเตอร์ดัมเพื่อจะได้มองหาสถานที่ที่คุ้นเคย
ปัจจุบัน อนุสรณ์สถานแห่งชาตินี้คราคร่ำด้วยจักรยานหลากสีสันนับร้อยคันของชาวเมืองและนักท่องเที่ยวที่มาเยี่ยมชมพระราชวัง พิพิธภัณฑ์หุ่นขึ้นผึ้งมาดามทุสโซ Nieuwe Kerk และถนนสายช้อปปิ้งชื่อดังรอบๆ จัตุรัสแดม เพลิดเพลินกับจัตุรัสที่คึกคัก และชมอนุสรณ์สถานจากร้านกาแฟและร้านอาหารที่อยู่ข้างทางมากมาย ในตรอกด้านหลังอนุสรณ์สถานเป็นที่ตั้งของ Wynand Fockink ซึ่งเป็นหนึ่งในบาร์และโรงกลั่นที่เก่าแก่ของเมือง ซึ่งที่นั่นคุณจะได้ลองชิมเหล้าผลไม้ และเจนีเวอร์หรือที่เรียกอีกอย่างหนึ่งว่า เหล้าจินของฮอลแลนด์
